آزادی یکی از اساسی‌ترین پدیدارهای اختصاصی انسان است که نشانگر «توانائیهای آدمی برای جدا کردن خویشتن او از خود است». یعنی آدمی میتواند فارغ از قید و بند شرایط در برابر مسائل و موانعی که با آنها مواجه میشود، اتخاذ موضع کند و در واقع تصمیم بگیرد که تسلیم شود تا شرایط سر نوشتش را تعیین کنند یا ایستادگی نماید و بر آنها غلبه یابد تا پا به بعد انسانی بگذارد.
همه کسانی که «با تلقی بشر به عنوان قربانی شرایط میخواهند او را از گناهش تبرئه کنند، شرافت انسانی او را نادیده گرفتهاند. حال آن که «گناه کردن» و «غلبه بر گناه» از ویژگیهای ممتاز آدمی و حاکی از مسئولیتپذیری اوست. به دیگر سخن، آزادی همه کلام و تمام حقیقت نیست بلکه تنها نیمی از کل و جنبه منفی آن است، نیمه دیگر و بُعد مثبت این پیکره مسئولیتپذیری است. چه، آزادی افسار گسیخته و مهار نشده صرفا به خودکامگی و استبداد محض میانجامد و آنچه بایستی این رهاشدگی را کنترل نماید پذیرفتن مسئولیت از جانب فرد طالب آزادی است. و این یعنی توجه داشتن به هر دو عنصر آزادی: «آزادی از چه؟» و «به چه؟». «عنصر «از چه» عبارت است از آزادی از وادار شده به حرکت ـ و عنصر«به چه» عبارتست از مسئول بودن آدمی و وجدان داشتن او». (1 – ذاکر، 1385)
در واقع لوگوتراپى(معنادرمانی) بر آزادى اراده و مسؤولیتى که از پى آن مى آید تأکید مى کند. در واقع، آزادى انتخاب یکى از ابعاد هستى انسان است. عوامل غیرمعنوى، یعنى غریزه، توارث یا اوضاع و احوال محیط، چیزى را براى ما تعیین نمى کنند. اگر بخواهیم سلامت روانی (2)داشته باشیم، آزادى انتخاب رفتار خود را داریم و باید این آزادى را به کار ببریم. کسانى که این آزادى را تجربه نمى کنند، یا متعصبانه به جبر معتقدند یا به شدت روان نژندند (روان نژند به مفهوم رایج آن و نه اندیشه زاد) . ( 3 – حسن آبادی، 1385)
============= پاورقی و منابع: 1 – ذاکر، صدیقه (1385). نگاهی به نظریه فرانکل در روانشناسی دین . فصلنامه قبسات : شماره 8 (صفحات 76 تا 95 )
2 – Mental health
3 – – حسن آبادی ، حمید رضا.(1385). شخصیت سالم از منظر فرانکل و معارف قرآنی. مجله سروش. http://bashgah.net
مطالب مرتبط
روانشناسی عاشورا و قیام امام حسین علیه‌السلام: بازنگری عمیق در مفاهیم روانشناسی مدرن
