چک لیست بهداشت روانی= چک لیست مسلمانی

مقدمه:
در این مقاله نمی خواهیم به رابطه دین و علم و مسائل فلسفی مربوط به آن بپردازیم.
بلکه سعی می کنیم دستورات کاربردی اسلام خطاب به آدمی را مورد توجه قرار دهیم و نقش آن را در سلامت روانی انسان بررسی کنیم.

اسلام در یک دید کلی چارچوبی را تعیین می کند که شامل:
الف) خطوط قرمز واجبات و محرمات هست.
ب ) خطوط احتیاطی مستحبات و مکروهات هست.

اسلام در سطوح مختلف دستوراتش را برای همه انسانها واضح بیان کرده است. چه آنکه سواد کمی دارد یا آنکه روشنفکر هست.
پندهای ساده و بکن و نکن های سازنده انسانی که برای اعراب بادیه نشین شبه جزیره عربستان ،اثر بخشی داشته .امروزه نیز برای فیلسوفان قرن 21 هم همان کارای را دارد که تا به کار نگیرند هرگز به فهم مغز دین نمی رسند.

مقصود ما دستورات اسلام هست، (نه مسلمانانی که عامل به بخشی از دستورات دینی هستند).


 

به دیگر سخن:
بهداشت روانی به همان اندازه ای حاصل می شود که به دستورات اسلامی عمل می شود به همان مقدار که فروگذاشته می شود مشکلات جای آنرا می گیرد.

در ذیل برای نمونه به بعضی خطوط قرمزی که اسلام برای انسانها وضع کرده است اشاره ای داریم.

گناهان کبیره، گناهان ضغیره و گناهان زبان
به نظر می رسد فهرست گناهان یا اعمالی که خدا آنها را نهی کرده است را می توان به عنوان چک لیست مسلمانی در نظر گرفت. این چک لیست مسلمانی را می توان چک لیست سلامت روانی انسانها نیز فرض کنیم.

 

گناهان کبیره:
1 – ـ نومیدی از رحمت خدا
2ـ ایمنی از مکر الهی
3ـ دروغ بستن به خدا و پیامبر
4ـ قتل
5ـ عاق پدر و مادر
6ـ خوردن مال یتیم
7ـ نسبت زنا دادن
8ـ فرار از جنگ و جهاد
9ـ قطع رحم
10ـ سحر و جادو
11ـ زنا
12ـ لواط
3ـ سرقت
14ـ قسم دروغ
15ـ کتمان شهادت
16ـ شهادت به ناحق دادن
17ـ عهد شکستن
18ـ بیش از ثلث وصیت کردن
19ـ شراب نوشیدن
20ـ ربا خوردن
21ـ برای کار حرام مزد گرفتن
21ـ قمار بازی
22ـ خوردن گوشت مردار و خوک و خون و میته
24ـ در وزن خیانت کردن
25ـ هجرت به جایی که انجام وظیفه دینی ممکن نیست
26ـ کمک به ظالم
27ـ اعتماد به ظالم
28ـ حبس حقوق مردم
29ـ دروغ
30ـ تکبّر
31ـ اسراف
32ـ خیانت به امانت
33ـ غیبت
34ـ سخن چینی
35ـ سرگرمی به لهو و لعب
36ـ سبک شمردن حج
37ـ ترک نماز
38ـ ندادن زکات
39ـ اصرار بر گناهان کوچک.




گناهان صغیره:
1) نگاه کردن به نامحرم .
2) تنها نشستن با زن نامحرم در جایی که کسی نمی تواند راه یابد..
3) لعنت گفتن بر انسان و یا حیوان .
4) گریه کردن به آواز بلند برمیت و مرده .
5) نشست و برخاست با افراد و اشخاص فاسق وفاجر .
6) خندیدن در نماز و یا گریه و انــدوه کردن به علت غــم .
7) شنیدن غیبت مسلمان وسکوت کردن دربرابرمنع غیبت کننده .
8) در خنده وشوخی افراط نمودن واز حد تجاوز کردن .
9) داخل کردن نجاست و ناپــاکی در مــسجـد .
10) روزه گرفتن در ایـام مـمنـوعـه .
11) فـحـش گـفتن و زبان درازی کردن .
12) طرفداری کردن از باطل و از انسان ظالم .
13) پوشیدن عیب مال وجنس در وقت فروختن آن .
14) اراده خلاف وعده ، در وقت وعده کردن به کسـی .
15) جلوگیری از ورود اشیاء خوردنی و مورد نــیاز مردم ( گندم … ) جهت گران فروختن .
16) بوسیدن دست مردم غیر از ( والدین، عالم دین، معلم و یا یک بزرگواری… ) .
17) ترک سخن گفتن با برادرمسلمان بیش از سه روز بدون عذرشرعی .
18) بدون تحقـیق از جانب کسی دعوا کردن و دفاع نمودن .
19) حـسـودی کــردن با دیگران .
20) بد گـمانـی نسبــت به مــسلـمانان .
21) راز کسـی را به دیگران افــشاء کـردن .
22) انـداخــتن نـجـاســـت و پـلـیدی در راه مـــردم .
23) امـام قرار دادن کسیــکه ، مردم از او راضــی نیسـتـنــد .
24) ضایع کردن وقت در چیزهای بـیهــوده و باطـل ( لــهو و لهــب ).
25) بی جهت به بام خانه وغیره بالا رفتن به طوریکه داخل خانه های مردم دیده شود.
26) راه رفتـن با فــخر و تـکبر .





 

1- خبری را ندانسته گفتن
2- عیبجویی از دیگران
3- مسخره کردن
4- تهمت زدن
5- فاش کردن اسرار مردم
6- رنجاندن مومن
7- سرزنش بیجا
8- دروغ گفتن
9- وعده دروغ
10- قسم دروغ
11- شهادت ناحق
12- تحریف مسائل دینی
13- حکم ناحق
14- لعنت کردن مردم
15- طعنه زدن
16- دل شکستن
17- امر به منکر
18- نهی از معروف
19- بدخلقی
20- تصدیق کفر و شرک
21- غیبت کردن کردن
22- شایعه پراکنی
23- به نام بد صدا زدن
24- تملق و چاپلوسی
25- با مکرو حیله سخن گفتن
26- مزاح زیاد
27- زخم زبان زدن
28- آبرو ریزی
29- کبر در گفتار
30- ادای صدای کسی را درآوردن
31- بدعت در دین
32- اظهار بخل و حسد
33- بد زبانی در معاشرت
34- خشونت در گفتار
35- فحش و ناسزا گفتن
36- سخن چینی کردن
37- ناامید کردن
38- شوخی با نامحرم
39- ریا در گفتار
40- فریاد زدن بیجا



ملاحظات:
1 – به 40 گناه زبان توجه فرمائید. با ترک آنها مهارتهای ارتباطی به اوج می رسد.
2 – از مزیت شاخص های دینی تغییر ناپذیری آنهاست. دستورات دینی در بستر زمان با ارتقاء علم بشری رد نمی شود، و تغییر نمی کند و از ثبات برخوردار است. این خصیصه ها موجب اطمینان آفرینی دستورات دینی می گردد.
3 – ما در اینجا دستورات دینی را نه از نظر ثواب و مجازات اخروی آنها ، بلکه از لحاظ اثربخشی آن در بهداشت روانی و زندگی این دنیایی انسانها مورد توجه قرار می دهیم.

6 – – فرانکل، ویکتور امیل، ترجمه نهضت صالحیان و مهین میلانی( 1384). ‌ ‌انسان در جستجوی معنا. تهران: انتشارات درسا
7- پروچسکا، جیمزاو. ترجمه یحیی سید محمدی(1381)، نظریه های روان درمانی. تهران: انتشاران رشد