مشاور کم حرف بهتر است یا پرحرف؟ و پنج سوال پرتکرار درباره روانشناسی و مشاوره
🔍 کسانی که با مشاوره خیلی آشنایی ندارند و حتی بعضی ها که فکر می کنند خیلی درباره‌اش می‌دونند، باز هم یک سری ابهامات درباره روند کار مشاوران دارند. در این پست می‌خواهیم به زبان ساده و خودمانی به سوالات پرتکرار درباره مشاوره و روان‌درمانی جواب بدیم.
سوالات پرتکرار درباره مشاوره و روانشناسی
1. مشاور بهتر است یا روانشناس یا روان درمانگر؟
این سوال را قبلا در یک پست دیگر مفصل جواب دادیم (مشاوره، تراپی، روانشناسی و روان درمانی چه تفاوتی دارند؟). اما به طور خلاصه اگر بخواهیم بگوییم، مشاوره برای مسائل عام تر مثل ازدواج، طلاق و مشکلات فردی مثل عدم اعتماد به نفس یا ناتوانی در برنامه ریزی و احساسات ناخوشایند است. ولی روان شناسی و روان درمانی به مشکلات عمیق مثل اختلالات جدی در زمینه اسکیزوفرنی، اختلالات شخصیت، PTSD و… می پردازد. با این حال خیلی از اشتراکات هم دارند. مثلا ممکن است هم یک مشاور، هم یک روان شناس روی افسردگی یا اضطراب کار کنند. بنابراین:
- روان درمانی به جلساتی می گویند که روان شناس و مشاور برای بهبود مشکلات روان برگزار می کنند.
- روان درمانگر هم به مشاورها می گویند هم به روانشناس ها.
- تراپی همان معنی روان درمانی می دهد.
- خیلی اوقات واژه تراپیست، رواندرمانگر، مشاور و روانشناس به یک معنا به کار می رود.
2. آیا مشاور هر کلمه‌ای که می‌گوید پولش را حساب می کند؟
مشاورها بر اساس زمان هزینه می گیرند. مثلا هر چهل و پنج دقیقه طبق تعرفه سازمان نظام روان شناسی یک قیمتی دارد. طبق آن هزینه می گیرند. حالا یک مراجع ممکن است نگران این باشد که مشاور در کل جلسه هیچ حرفی نزند و مراجع سخن بگوید و پولش را هم بدهد! این نگرانی ناشی از نشناختن روند جلسات روان درمانی است. اجازه بدهید همراه با سوال بعد بیشتر توضیح بدهیم.
3. مشاور کم‌حرف خوب است یا پرحرف؟
تصور نکنید که مشاوره موفق یعنی مشاوری که یک ساعت بی‌وقفه حرف بزند. برعکس، مشاور حاذق و حرفه‌ای کسی است که به موقع سکوت کند، جای درست سؤال بپرسد و کم‌کم شما را به کشف پاسخ‌های درونی‌تان برساند. پس زیاد یا کم بودن حرف ملاک نیست، کیفیت تعامل مهم است. به علاوه اینکه بسته به رویکرد رواندرمانگر ممکن است در جلسات اول شما بیشتر صحبت کنید و در جلسات انتهایی خودش بیشتر حرف بزند یا برعکس. حداقل کار این است که مشاور باید اطلاعات کافی درباره مشکل شما پیدا کند. پس نیاز است که شما مشکل را کامل بتوانید توضیح دهید.
- مطالب مرتبط: تست روانشناسی چی بزنم؟
4. آن مشاوری که پول بیشتر می‌گیرد بهتر است؟
جلسات مشاوره در ایران یک تعرفه مشخص دارد که هر سال توسط سازمان نظام روانشناسی ایران تعیین می شود. تعرفه خدمات مشاوره و روانشناسی سال 1404 سازمان نظام روانشناسی و مشاوره به شرح زیر است:
متاسفانه برخی از همکاران ما مبالغ زیادتری را نسبت به تعرفه ها دریافت می کنند که این کار غیرقانونی و غیراخلاقی می‌باشد.
با این حال ما برای رفاه حال شما و دسترسی سریع و آسان مراجعین محترم، به صورت مشاوره متنی با تعرفه کمتر در خدمت شما عزیزان هستیم. این نوع مشاوره برای پرسش‌های ابتدایی و فوری کمک کننده خواهد بود و برای مسائل ریشه‌ای تر نیاز به مراجعه حضوری می‌باشد.
5. از کجا بفهمیم مشاوره و روان‌درمانی واقعاً جواب می‌ده؟
نشونه‌اش اینه که بعد از چند جلسه احساس می‌کنید:
- بهتر خودتان را می‌شناسید
- کمتر گیر می‌افتید در دام چرخه‌ی افکار منفی
- تصمیم‌هایتان آگاهانه‌تر شده
- روابط‌تان بهبود پیدا کرده
- می‌توانید چالش‌های زندگی را مدیریت کنید
خلاصه بگوییم که…
روان‌درمانی یک قرص جادویی نیست، که تمام غم هایتان را بشورد و ببرد. فرآیندی است که به وقت و همکاری شما هم نیاز دارد. در خیلی از رویکردهای روان درمانی در ابتدا هدف گذاری انجام می شود تا شما حدودا بدانید که دو ماه دیگر قرار است چه منافعی را در جریان جلسات به دست آورید.
حرف آخر
مشاوره، روانشناسی و روان‌درمانی سرمایه‌گذاری برای داشتن حال بهتر است. البته به این معنا نیست که لزوما همه باید به مشاوره مراجعه کنند. اما:
- اگر در بحرانی مثل مرگ عزیزان، طلاق یا بیماری سخت گیر افتاده‌اید،
- اگر دچار افسردگی، اضطراب یا بی‌انگیزگی هستید،
- اگر رابطه‌تان پر از تعارض یا سردی شده،
- اگر در تربیت فرزند ناتوان یا فرسوده شده‌اید
- و اگر احساس گم‌گشتگی یا بی‌هدفی دارید، مشاور کمک‌تان می‌کند مسیرتان را پیدا کنید.
