مقدمه ای بر آزادی (انتخاب، اختیار و مسئولیت)
آزادی(انتخاب و اختیار) :
آزادی به عنوان یک پدیده ی انسانی، مختص انسان است. آزادی انسان یک آزادی محدود است. انسان از قیدِ شرایط آزاد نیست ، ولی انسان آزاد است که در برابر شرایط، موضعی اتخاذ کند. (1 – فرانکل، 1383)
آزادی به معنای رهایی از 3 چیز است .
1- غریزه ها
2 – خوی و عادات خوب و بد به ارث رسیده
3 – محیط (2 – فرانکل، 1366 )
آزادی بخشی از یک ماجرا و نیمی از حقیقت است، آزادی چیزی جز جنبه منفی از کل یک پدیده نیست؛ که جنبه مثبت آن مسئولیت است. اگر آزادی با مسئولیت همراه نباشد ، ممکن است در معرض انحطاط تا خودکامگی صرف قرار گیرد. (3 – فرانکل، 1383)
مولانا از مفهوم اختیار نیز در مورد آزادی استفاده می کند.
|
بدون شک ما دارای اختیاری هستیم، تو نمی توانی آشکارا احساس خود را انکار کنی.
(مراد از حِسّ در اینجا وجدان فطری آدمیان است. مولانا به جای آنکه همچون متکلّمان در این باب به قیل و قال بپردازد از طریق فطرت سلیم این بحث را به نتیجه می رساند. زیرا قضیه جبر و اختیار را تا صبح قیامت نیز نمی توان با مناقشات کلامی حل کرد.(4 – زمانی))
|
ای محبوب اینکه می گویی: فردا این کار را انجام دهم یا آن کار را، همین تردید دلیل بر اینست که تو مختاری.
و همچنین آن پشیمانی و ندامت که به دنبال ارتکاب عملی زشت بر تو عارض می شود به سبب اختیاری است که در وجود تو نهاده شده و به همان وسیله نیز به راه هدایت باز آمدی
===========
منابع:
1 – فرانکل، ویکتور امیل. ترجمه مصطفی تبریزی و علی علوی نیا( 1383). فریاد ناشنیده برای معنا: روان درمانی و انسان گرایی. تهران: انتشارات فراروان.
2 – فرانکل، ویکتور امیل، ترجمه فرخ سیف بهزاد(1366).پزشک و روح. تهران: نشر ویس
3 – فرانکل، ویکتور امیل. ترجمه مصطفی تبریزی و علی علوی نیا( 1383). فریاد ناشنیده برای معنا: روان درمانی و انسان گرایی. تهران: انتشارات فراروان.
4 — زمانی، کریم(1374). شرح جامع مثنوی معنوی ( جلد اول تا ششم). تهران: انتشارات اطلاعات
