ترس از حمام در نوزادان و کودکان زیر 2 سال
🔸 نکات کلیدی:
- برخی نوزادان و نوپایان علاقه‌ای به حمام کردن ندارند. بعضی‌ها حتی از حمام می‌ترسند یا متنفرند.
- بهتر است حمام را به‌تدریج معرفی کنید، فضای امنی برای کودک ایجاد کنید و حمام را به یک تجربه‌ی سرگرم‌کننده تبدیل کنید.
- همیشه یک بزرگسال باید هنگام حمام کردن کودک حضور داشته باشد.
بسیاری از والدینی که برای اولین بار بچه‌دار می‌شوند، نگرانی‌های زیادی درباره گریه کودک، خواب کودک، حمام رفتن او و این دست وقایع دارند، برخی از آن ها مربوط به نکات کلی فرزندپروری می‌شود که در مقاله‌ی «تربیت فرزند و فرزندپروری موفق با 50 نکته فوق العاده» در سایت مشاوره همدردی به آن پرداخته‌ایم. برخی دیگر اختصاصی‌تر هستند، مثل همین ترس نوزادان و کودکان زیر 2 سال از حمام که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
چرا نوزادان و کودکان زیر 2 سال از حمام می‌ترسند؟
نوزادان ممکن است در حمام احساس ناامنی کنند. تغییر دمای آب یا حس شناور بودن ممکن است برایشان ناخوشایند باشد.
بچه‌های بزرگ‌تر ممکن است از صدای تخلیه آب یا لیز خوردن زیر آب بترسند. شستن موها یا رفتن آب و صابون در چشمشان هم ممکن است موجب ناراحتی و ترس شود.
چطور به کودکی که از حمام می‌ترسد کمک کنیم؟
اگر فرزندتان ترس شدیدی از حمام دارد، مهم است که با درک و آرامش با او رفتار کنید. نیازی نیست وقتی ناراحت است او را به زور به حمام ببرید.
در عوض، سعی کنید با ملایمت و ایجاد احساس امنیت به او کمک کنید. مثلاً قرار دادن دستتان یا یک لیف گرم روی شکم یا سینه‌ی کودک در حمام، به او حس آرامش می‌دهد و دمای بدنش را متعادل نگه می‌دارد.
داشتن یک روتین و برنامه‌ی مشخص برای زمان حمام به کودک کمک می‌کند بداند چه چیزی در انتظارش است. مثلاً می‌توانید هر بار که او را خشک می‌کنید یک شعر بامزه بخوانید یا آواز مخصوص حمام بسازید.
خواندن کتاب‌هایی درباره‌ی حمام‌های شاد می‌تواند به کودکان کمک کند ترسشان را کنار بگذارند و با اعتماد به نفس بیشتری به سمت حمام بروند.
- مطالب مرتبط: چه زمانی نوزاد شما برای اولین بار می‌خندد؟
چطور حمام کردن را برای نوزادان راحت‌تر کنیم؟
نکاتی برای راحت‌تر کردن حمام نوزاد:
- از لگن متناسب با اندازه نوزاد استفاده کنید تا حس امنیت بیشتری داشته باشد.
- دمای آب را با دماسنج بررسی کنید (بین ۳۷ تا ۳۸ درجه سانتی‌گراد مناسب است).
- هنگام حمام با نوزاد تماس چشمی داشته باشید.
- با او حرف بزنید و توضیح دهید که چه کاری انجام می‌دهید.
- می‌توانید از راهنمای تصویری شستن نوزاد نیز کمک بگیرید.
چطور کاری کنیم که نوزادان و کودکان زیر 2 سال از حمام خوششان بیاید؟
این ایده‌ها ممکن است به بچه‌های بزرگ‌تر کمک کند به حمام عادت کنند یا حتی از آن لذت ببرند:
- به‌آرامی حمام را معرفی کنید. مثلاً ابتدا کودک را در لگن خالی بنشانید و با اسفنج بدنش را بشویید. بعد که به آن عادت کرد، کمی آب به آن اضافه کنید.
- همراه کودک به حمام بروید. می‌توانید او را روی پا یا بین پاهایتان نگه دارید تا احساس امنیت کند.
- از زیرانداز یا برچسب ضد لغزش در کف وان استفاده کنید تا نگرانی از سر خوردن کاهش یابد.
- اگر در حمام وان دارید، پیش از باز کردن درپوش وان، کودک را از حمام (یا حتی حمام و دستشویی) بیرون ببرید. صدای تخلیه آب برای بعضی بچه‌ها ترسناک است.
- اگر کودک از شامپو در چشم می‌ترسد، می‌توانید از کلاه مخصوص حمام استفاده کنید (در داروخانه‌ها موجود است) یا حتی به او اجازه دهید عینک شنا بزند! همچنین از شامپوهای مخصوص کودک استفاده کنید که چشم را نمی‌سوزاند.
- اگر حمام با لگن جواب نمی‌دهد، دوش گرفتن را امتحان کنید. می‌توانید کودک را در آغوش بگیرید یا روی کف حمام بنشانید و آب را طوری تنظیم کنید که مستقیم به او نریزد.
🚫 یادتان نرود: هیچ‌گاه کودک را هنگام حمام تنها نگذارید. غرق شدن در وان یا لگن بزرگ می‌تواند سریع و بی‌صدا رخ دهد. همیشه قبل از شروع حمام همه وسایل موردنیاز را آماده کنید.
مطالب مرتبط: چگونه ورود نوزاد جدید را برای فرزند اول راحت‌تر کنیم؟
چطور حمام را برای بچه‌ها تبدیل به یک تجربه‌ی سرگرم‌کننده کنیم؟
برای کاهش ترس کودک از حمام، آن را به فرصتی برای بازی و تعامل تبدیل کنید:
- از زمان حمام برای با هم بودن استفاده کنید؛ آواز بخوانید، کتاب بخوانید و بازی کنید.
- اجازه دهید کودک یک عروسک یا اسباب‌بازی را هم حمام کند. این کار هم سرگرم‌کننده است و هم مفهوم حمام را به او آموزش می‌دهد.
- اسباب‌بازی‌های مخصوص حمام مثل مداد شمعی‌های ضدآب، اسباب‌بازی‌های فشاری، پارچ و قیف‌های پلاستیکی، بسیار سرگرم‌کننده‌اند.
- بچه‌های بزرگ‌تر و کوچک‌تر را با هم حمام کنید. مثلاً نوپا و کودک پیش‌دبستانی را همزمان در وان بگذارید تا با هم بازی کنند و کودک نگران، حمام را از نگاه خواهر یا برادرش تجربه کند.
- اگر کودکتان به اندازه کافی بزرگ شده، اجازه دهید حوله‌ای نرم و رنگی برای خودش انتخاب کند، یا شامپوهایی با بوی دلخواهش استفاده کنید.
- اگر کودک در پایان روز خسته و بی‌حوصله است، زمان حمام را به صبح منتقل کنید. بعضی بچه‌ها وقتی سرحال‌ترند، راحت‌تر با حمام کنار می‌آیند.
- هر قدم مثبتی که کودک برای رفتن به حمام برمی‌دارد، تشویق و تحسین کنید. هر چه حمام برایش تجربه‌ای مثبت‌تر باشد، ترسش هم کمتر خواهد شد.
